LOGIKA EKONOMII

Szanowni Państwo,

Z ogromna satysfakcją i dumą anonsujemy ukazanie się dzieła literatury ekonomicznej,

jakim jest niewątpliwie podręcznik ekonomii Marks Skousena, którego właśnie ukazała się czwarta edycja,

amerykańska, na której oparto przekład, który stał się I Wydaniem Polskim. wydanie Logiki ekonomii.

Ta potężna książka powinna jak najszybciej wyprzeć  z polskich szkół wyższych anachroniczny już i wręcz szkodliwy podręcznik Paula Samuelsona, oparty na teorii keynesizmu i innych doktrynach antykapitalistycznych, które święciły triumfy w latach 1917 – 1989.  Logika ekonomii  staje się akademickim podręcznikiem ekonomii w coraz liczniejszych szkołach wyższych w USA, a także w Australii, Gwatemali, Brazylii i w kilku innych krajach. W Polsce jest ona zalecana jak dotąd wyłącznie w szkołach ASBIRO.

CO WYRÓŻNIA LOGIKĘ EKONOMII?

1. Przedstawia logiczne podejście krok po kroku wprowadzające w świat ekonomii, począwszy od podstaw mikroekonomii (teoria tworzenia dobrobytu, zachowania jednostek i firm), po makroekonomię (teoria zachowań całej gospodarki i polityki rządu).
2. Studenci mogą faktycznie przewidzieć, o czym będzie następny rozdział. Dlatego podręcznik jest „ekonologiczny”.
3. Wprowadza nowy mocny uniwersalny model czterech etapów gospodarki (zasoby, produkcja, dystrybucja oraz konsumpcja/inwestycje), pokazuje – w jaki sposób łączą się ze sobą obszary mikro i makro, a także prezentuje biznesowy model „interesariuszy” (zob. np. rys 4.1.).
4. Jest to pierwszy i jedyny podręcznik wykazujący dynamikę gospodarki, rozpoczynając wywód od rachunku zysków i strat. Zasady podaży i popytu wywiedzione są z tego rachunku. Szczególnie studenci biznesu docenią atrakcyjność takiego podejścia (zob. np. rys. 4.4).
5. Łączy różne dyscypliny badawcze – finanse, biznes, marketing, zarządzanie, historię i socjologię.
6. Często odnosi się do najważniejszych wydarzeń z historii gospodarczej, takich jak powstanie pieniądza czy Wielki Kryzys, a także do twórców terminów i teorii ekonomicznych (główni myśliciele ekonomiczni są wyróżnieni na końcu każdego rozdziału). Zatem w tym podręczniku teoria ekonomiczna nigdy nie jest oddzielona od kontekstu historycznego, ponieważ nowe teorie niemal zawsze rozwijają się na gruncie wydarzeń historycznych (model konkurencji Adama Smitha jest spuścizną Oświecenia; ekonomia radykalnej redystrybucji Karola Marksa stanowiła odpowiedź na problemy rewolucji przemysłowej; a model zagregowanego popytu Johna Maynarda Keynesa wyrósł na gruncie Wielkiego Kryzysu lat trzydziestych).
7. Poświęca cały rozdział (13) rynkom finansowym, które odgrywają coraz większą rolę w rozwijającej się światowej gospodarce. Studenci muszą zrozumieć Wall Street i świat finansów, aby zdobyć pełne wykształcenie w dziedzinie ekonomii.
8. Wprowadza nowy wskaźnik pomiaru wzrostu gospodarczego: nakłady krajowe brutto (NKB), który mierzy całkowite wydatki na wszystkich czterech etapach produkcji i pokazuje, na czym polega różnica pomiędzy tym wskaźnikiem a produktem krajowym brutto (PKB) i innymi zagregowanymi wskaźnikami cyklu biznesowego (zob. rozdział 15).
9. Wprowadza nowy wykres „wzrostu”, który stanowi lepszą wersję wykresu „przepływu cyrkulacyjnego” obecnego w innych podręcznikach i pokazuje, dlaczego to oszczędzanie i inwestowanie, a nie wydatki konsumpcyjne, napędzają gospodarkę (zob. rys. 17.7).
10. Dostarcza świeżej alternatywy dla standardowych krzywych zagregowanej podaży (Aggregate Supply – AS) i zagregowanego popytu (Aggregate Demand – AD). Są to wektory zagregowanej podaży (WZP) i wektory popytu zagregowanego (WPZ), które o wiele trafniej pomagają wyjaśnić cykl koniunkturalny.
11. Wprowadza nowy schemat pokazujący optymalne rozmiary rządu (zob. rys. 20.1).

Aktualizacje dla „Logiki ekonomii” znajdziesz na www.economiclogic.net
Po testy bankowe dla nauczycieli, pisz: editor@markskousen.com
Uwagi i sugestie kieruj na adres:
Professor Mark Skousen
PO Box 2488 • Winter Park, FL 32790
Email: editor@markskousen.com
Inne pokrewne strony:
www.markskousen.com • www.mskousen.com

Fragment Przedmowy do wydania czwartego

LOGICZNE PODEJŚCIE DO EKONOMII

       Ekonomię, najmłodszą z nauk społecznych, często określa się jako trudny przedmiot. „Jest tu tak wiele skomplikowanych drobiazgów (…)” – pisze Paul Heyne w The Economic Way of Thinking – „(…) i są one tak trudne do uchwycenia dla studentów”. Na początku swego podręcznika Martin Bronfenbrenner ostrzega czytelników: „(…) może się okazać, że będziesz się czuł jakby – zamiast twojej wiedzy – pogłębiała się twoja niewiedza lub jakbyś chodził we mgle”.

Ale nauka ekonomii wcale nie musi być pracochłonna i uciążliwa. Ten podręcznik zapewnia wnikliwy i dokładny kurs ekonomii na poziomie college’u, bez zbędnych komplikacji i chaosu. Reprezentuje on nowe, zintegrowane podejście, określające cel ekonomii i rozwijające strategie służące osiągnięciu gospodarczych celów społeczeństwa. To podejście pozwala zacząć naukę od kwestii najprostszych, aby stopniowo przechodzić do kwestii coraz bardziej złożonych, systematycznie wznosząc gmach, który po zakończeniu, mam nadzieję, okaże się elegancki i praktyczny. Próbuje również włączyć perspektywy dyscyplin ściśle związanych z ekonomią – biznesu, marketingu, zarządzania, finansów i socjologii.

Współczesne podręczniki ekonomii stanowią często galimatias ezoterycznych teorii, nierealistycznych wykresów i specjalistycznych terminów. Układ rozdziałów wprowadza taką dezorientację, że studenci nie mają pojęcia, jakim zagadnieniem będą zajmować się w następnej kolejności. Ekonomiści spierają się o to, czy w pierwszej kolejności należy omawiać mikroekonomię, czy też makroekonomię, równocześnie nie dbając o to, aby te subdyscypliny zintegrować z całością. Pojęcia podaży i popytu wprowadzane są zwykle na początku książki, aby następnie jeszcze raz wyjaśniać je w kolejnych rozdziałach. Polityka rządu pojawia się wszędzie. Handel międzynarodowy tradycyjnie umieszcza się na końcu książki, jak musztardę po obiedzie, choć niektóre z najnowszych podręczników starają się już integrować globalne problemy.

Bardziej szczegółowy spis treści podręcznika Marka Skousena Logika ekonomii
(opr. Witold Kwaśnicki)

Rozdział 1 Czym zajmuje się ekonomia?

• Czym jest ekonomia? (Ekonomia to nauka o bogactwie, o tym jak się ono tworzy i jak się zmniejsza).
• Czym jest bogactwo? (Na bogactwo składają się dobra i usługi, które mogą zostać wykorzystane do zaspokojenia naszych obecnych lub przyszłych potrzeb).
• Pieniądze i bogactwo (Czy pieniądze to bogactwo? Eksperyment z banknotem. W jaki sposób czynniki produkcji wpływają na bogactwo?)
• Czy siła robocza jest majątkiem?
• Jak tworzy się bogactwo?
• Etyka w ekonomii
• Proces tworzenia bogactwa
• Czy ekonomia zajmuje się jedynie dobrami materialnymi?
• Moralność i ekonomia
• Dystrybucja dochodu i bogactwa
• Odpady i zanieczyszczenie środowiska
• Rola państwa
• Podsumowanie Ważne terminy
• Wpływowy ekonomista: Adam Smith i Bogactwo Narodów
• Problemy do rozważenia
• Zalecana literatura

Rozdział 2 Podstawy zachowań gospodarczych

• Budulec światowej gospodarki (1. Potrzeby i pragnienia ludzkie są praktycznie nieograniczone. 2. Zasoby konieczne do zaspokojenia tych potrzeb i pragnień są ograniczone i zwykle bezużyteczne w stanie naturalnym.)
• Nienasycone pragnienia
• Potrzeby a pragnienia
• Zasoby i problem rzadkości
• Zasoby: obfitość czy rzadkość?
• Czynienie zasobów użytecznymi
• Koszty dystrybucji
• Zanieczyszczenia i odpady
• Czas i amortyzacja
• Uniwersalny problem ekonomiczny
• Konkurencja i współpraca
• Nierówność: dobrodziejstwo czy przekleństwo?
• Prawo przewagi komparatywnej
• Rola przedsiębiorcy
• Ludzkie działanie i znaczące zachowanie
• Czy istnieje ekonomia newtonowska?
• Weryfikowanie teorii ekonomicznej za pomocą faktów
• Sukces i porażka
• Zasady przyczynowości i niepewności
• Podsumowanie Ważne terminy
• Wpływowy ekonomista: Metodologia Ludwiga von Misesa
• Problemy do rozważenia
• Zalecana literatura

Rozdział 3 Produkcja, wymiana i konsumpcja: struktura działalności gospodarczej

• Podaż w gospodarce „wytwórczej”
• Handel hurtowy i transport
• Sektor wytwórczy
• Pierwszy etap: podstawowe zasoby
• Proces gospodarczy z lotu ptaka
• Co wpływa na wartość?
• Analiza poszczególnych produktów (1. Wytworzenie każdego dobra lub usługi wymaga czasu; niektóre dobra wymagają go więcej niż inne. 2. Wytworzenie każdego dobra lub usługi może wymagać kilku stadiów produkcji. 3. Każdy etap produkcji dodaje pewną wartość. W miarę jak produkt przechodzi przez kolejne etapy, producenci wykorzystują ziemię, pracę i kapitał, by dany produkt zbliżył się do stanu odpowiadającemu ostatecznym konsumentom. Czynniki produkcji dodają wartość wraz z kolejnymi etapami produkcji.)
• Tworzenie modelu ekonomicznego
• Uproszczone założenia
• Ogólny model gospodarki „wytwórczej”
• Zagregowana struktura produkcji
• Powszechny zasięg ZSP (Zagregowana struktura produkcji)
• Współpraca oraz udziałowy model kapitalizmu
• Rola usług
• Rola pieniądza i wymiany w produkcji dóbr i usług
• Proces produkcyjny
• Znaczenie zapasów
• Konkurencja i kooperacja
• Konsumpcja i inwestycje
• Podsumowanie Ważne terminy
• Wpływowy ekonomista: Carl Menger, założyciel Szkoły Austriackiej
• Problemy do rozważenia
• Zalecana literatura

Rozdział 4 Teoria firmy: rola zysków i strat

• Co chce osiągnąć firma?
• Centralna rola przedsiębiorcy
• Studium przypadku: Samochody porsche
• Przykład: Microsoft Corporation
• Mikromodel pojedynczego przedsiębiorstwa
• Związek pomiędzy mikro i makro
• Status finansowy firmy: trzy możliwości
• Rola zysków i strat
• Koszt alternatywny kapitału
• Dyscyplina rynku
• Ocenianie rentowności spółki
• Czy zyski zawsze są niezawodną wskazówką?
• W jaki sposób powiększyć zyski lub zmniejszyć straty
• Analiza kosztów i korzyści
• Korzystanie z EVA w celu poprawy ekonomicznej wydajności (Ekonomiczna wartość dodana (EVA))
• Dwie cechy gospodarki rynkowej (1. Ilość, jakość i różnorodność dóbr i usług powiększają się wraz z upływem czasu. 2. Straty zostają ograniczone do minimum, a środki z zasady są wykorzystywane efektywnie.)
• W jaki sposób wzrastają ilość, jakość i różnorodność
• Wyższa efektywność
• Wprowadzenie popytu i podaży
• Podsumowanie Ważne terminy
• Wpływowy ekonomista: Edwards Deming i rewitalizacja gospodarcza firmy
• Problemy do rozważenia
• Aneks: Zrozumieć podstawy księgowości
• Rachunek przychodów i rozchodów: podstawa
• Bilans: określenie wartości netto
• Korzystanie ze schematu bilansu
• Przepływy pieniężne: siła napędowa firmy
• Spojrzenie ekonomiczne na rachunkowość
• Podsumowanie
• Jak działa EVA
• Zalecana literatura

Rozdział 5 Ustalanie cen i produkcja: prawo popytu

• Podsumowanie wcześniejszych rozdziałów
• Tworzenie krzywej popytu
• Malejąca krzywa popytu
• „Przy innych czynnikach niezmienionych”
• Elastyczność popytu
• Pomiar elastyczności
• Elastyczność cenowa nie jest nachylona
• Znaczenie elastyczności cenowej popytu
• Elastyczność i opłacalność
• Podsumowanie Ważne terminy
• Wpływowy ekonomista: Alfred Marshall, ojciec mikroekonomii
• Problemy do rozważenia

Rozdział 6 Podaż i popyt

• Jak podaż zaspokaja popyt
• Co to jest krzywa podaży?
• Elastyczność podaży
• Podaż, popyt i ceny
• Trzy podstawowe zasady systemu rynkowego (Zasada niedyskryminacji, Rynek jako system motywacyjny, Zasada korzyści)
• Ograniczenia analizy podaży i popytu
• Niedobory i nadwyżki
• Jak rynek reaguje na niedobory
• Analiza przypadku: kryzys energetyczny
• Jak rynek reaguje na nadwyżki
• Cztery scenariusze podaży i popytu
• Rola systemu cen
• Nadwyżka konsumencka
• Renta sprzedawcy
• Marginalne determinowanie cen
• Podaż i popyt raz jeszcze
• Podsumowanie Ważne terminy
• Wpływowy ekonomista: Gary Becker i mikroekonomia
• Problemy do rozważenia
• Zalecana literatura

Rozdział 7 Jak koszty wpływają na ceny

• Powrót do przykładu Microsoftu
• Historyczne przykłady obniżania cen wywołanego redukcją kosztów
• Korzyść skali
• Czy koszty jednostkowe mogą wzrastać?
• Sony oraz krzywa kosztów w kształcie litery U
• Czy krzywa kosztów w kształcie litery U ma zastosowanie również w perspektywie długoterminowej?
• Obniżenie kosztów i podniesienie standardu życia
• Co łączy koszty i przychody?
• „Ustalanie cen” a „akceptowanie cen”
• Wzrost cen: popychany przez koszty czy ciągnięty przez popyt?
• Czy wyższe ceny ropy podnoszą koszty?
• Zasada pochodnego popytu
• Ceny są równe użyteczności krańcowej
• Zasada kosztu alternatywnego
• Podsumowanie Ważne terminy
• Wpływowy ekonomista: William Stanley Jevons i teoria wartości
• Problemy do rozważenia
• Zalecana literatura

Rozdział 8 Monopol i konkurencja

• Czy monopole osiągają ponadprzeciętne zwroty?
• Jak bardzo rozpowszechnione są monopole?
• Definicje monopolu
• Poszukiwanie idealnego modelu konkurencji
• Mankamenty konkurencji doskonałej
• Korzyści skali
• Kwestia koncentracji
• Konkurencja w branży komputerowej
• Jak wygląda poprawny model konkurencji?
• Rola rządu: prawo antymonopolowe
• Słynne procesy antymonopolowe
• Argumenty przeciwko działalności antymonopolowej
• Deregulacja
• Monopole naturalne
• Zwiększona konkurencja wśród przedsiębiorstw użyteczności publicznej
• Podsumowanie Ważne terminy
• Wpływowy ekonomista: George J. Stigler
• Problemy do rozważenia
• Zalecana literatura

Rozdział 9 Czynniki produkcji: ziemia, renta i zasoby naturalne

• Tradycyjne spojrzenie konkurencyjne
• Nowe spojrzenie: kooperacyjny charakter gospodarki
• Identyfikacja rynku czynników produkcji w mikromodelu
• Ziemia, prawa własności i demokracja
• Ziemia i prawa własności
• Co to jest ziemia?
• Czy podaż gruntów jest doskonale nieelastyczna?
• Henry George i jednolity podatek od renty gruntowej
• Debata nad systemem jednego podatku gruntowego George’a
• Krzywa podaży nie jest doskonale nieelastyczna
• Pojęcie renty ekonomicznej
• Koncepcja pogoni za rentą
• Podsumowanie Ważne terminy
• Wpływowy ekonomista: Thomas Malthus i David Ricardo
• Problemy do rozważenia
• Zalecana literatura

Rozdział 10 Czynniki produkcji: płace, zatrudnienie i wydajność pracy

• W XX wieku płace realne gwałtownie wzrosły
• Spowolnienie wzrostu średniej płacy realnej?
• Rola pracy w biznesie
• Płace, popyt pochodny i marginalna wydajność pracy
• Praca vs. wypoczynek: wsteczne zakrzywienie krzywej podaży?
• Popyt na pracę
• Zasada jednej stawki płac
• Dyskryminacja pracy i „równa płaca za równą pracę”
• Dyskryminacja i akcja afirmatywna
• Debata nad prawami o porównywalnej wartości
• Wartość wyższego wykształcenia
• Dlaczego płace rosną?
• „5 dolarów za dzień” – historia Forda
• Wydajność pracy wpływa na wzrost wszystkich płac: zasada „lokaja Misesa”
• Kontrowersje wokół płacy minimalnej (Jaki efekt daje płaca minimalna?)
• Czy związki zawodowe mogą podnieść wysokość płac?
• Rosnące znaczenie związków w sektorze publicznym
• Zatrudnienie i bezrobocie
• Tymczasowe bezrobocie i stopa naturalna
• Problem z definiowaniem bezrobocia
• Rzeczywiste stawki płac i teoria bezrobocia
• „Lepkie płace”. Kto jest winny?
• Zarządzanie pracą
• Japoński model zarządzania
• Państwo wobec bezrobocia
• Analiza przypadku: kryzys bezrobocia w Europie i USA
• Jaka jest przyczyna utrzymującego się wysokiego poziomu bezrobocia?
• Co spowodowało powolne ożywienie w zatrudnieniu?
• Cykliczne bezrobocie i krzywa Phillipsa
• Między inflacją a bezrobociem
• Krzywa Phillipsa i nowa gospodarka
• Solidna ekonomia pracy
• Podsumowanie Ważne terminy
• Wpływowy ekonomista: John Bates Clark i krańcowa produktywność pracy
• Problemy do rozważenia
• Zalecana literatura

Rozdział 11 Kapitał i odsetki

• Historia Hongkongu i Szwajcarii
• Znaczenie kapitalizmu
• Dlaczego niektóre kraje są bogate a inne biedne
• Co to jest kapitał?
• Charakterystyka trwałych dóbr kapitałowych
• Dlaczego kapitał niesie za sobą tak wiele korzyści?
• Ekonomia technologii kapitałowej
• Produktywność kapitału
• Korzyści płynące z okrężnych metod produkcji
• Zasada pogłębiania kapitału
• Redukcja kosztów i poszerzanie rynku
• Czy automatyzacja powoduje trwałe bezrobocie?
• Rola funduszy kapitałowych
• Amortyzacja i inflacja
• Stopy procentowe
• Stopy procentowe i rynek funduszy pożyczkowych
• Podsumowanie Ważne terminy
• Wpływowy ekonomista: Eugen Böhm-Bawerk i Pozytywna teoria kapitału
• Problemy do rozważenia
• Zalecana literatura

Rozdział 12 Rola przedsiębiorczości

• Thomas A. Edison był przedsiębiorcą-wynalazcą
• John D. Rockefeller był przedsiębiorcą-kapitalistą
• George Soros jest przedsiębiorcą-finansistą
• Centralna rola przedsiębiorczości
• W kierunku równowagi
• Rola alternatywna: odchodzenie od równowagi
• Schumpeter i koncepcja „kreatywnej destrukcji”
• Ekonomia informacji
• Niepewność i proces odkrywania
• Cena jako środek komunikacji
• Reklama i jej krytycy
• Cel reklamy
• Reklama jako źródło informacji
• Krytycy reklamy
• Wysoki odsetek niepowodzeń nowych produktów
• Podsumowanie Ważne terminy
• Wpływowy ekonomista: Peter F. Drucker – guru zarządzania
• Problemy do rozważenia
• Zalecana literatura

Rozdział 13 Finansowanie kapitalizmu. Rynki akcji i obligacji

• Giełda jako źródło kapitału
• Tradycyjne źródła kapitału
• Trzy formy prawne prowadzenia działalności gospodarczej
• Korzyści płynące z tworzenia korporacji
• Finansowanie firmy
• Wejście na giełdę
• Czy inwestorzy powinni kupować nowo emitowane akcje?
• ABC giełdy
• Giełdy świata
• Indeksy giełdowe
• Jaki jest najlepszy sposób inwestowania na giełdzie?
• Wskaźnik cena/zysk
• Kupno i sprzedaż: pośrednictwo handlowe
• Kupowanie na marginesie
• Krótka sprzedaż
• Kiedy sprzedawać
• Rozwój funduszy inwestycyjnych
• Powstanie otwartych funduszy inwestycyjnych
• Powrót zamkniętych funduszy
• Nowy świat funduszy inwestycyjnych typu ETF
• Czy rynek można pokonać?
• Czy akcje stanowią dobre zabezpieczenie przed inflacją?
• Rynek obligacji jako alternatywne źródło kapitału
• Podstawy rynku obligacji
• Rozwój funduszy rynku pieniężnego
• Rodzaje obligacji
• Wzrost długu: dobrze czy źle?
• Wpływ dużego rynku długu skarbowego
• Co motywuje rynki kredytowe?
• Czy giełda to wielkie kasyno?
• Rola rządu w branży papierów wartościowych
• SEC: koszty vs. zyski
• Fałszywe poczucie bezpieczeństwa?
• Kapitalizm finansowy rozwija się
• Ważne terminy
• Wpływowy ekonomista: Harry Markowitz i nowoczesna teoria portfela
• Problemy do rozważenia
• Zalecana literatura

Rozdział 14 Zrozumienie makroekonomii

• Dlaczego makroekonomia jest ważna
• Logiczne podejście do mikro… i makro
• Ogólny model gospodarki: przypomnienie
• Proces produkcji: mikro przykład
• Charakterystyka procesu gospodarczego
• Charakterystyka czteroetapowego modelu
• Pomiar gospodarki: NKB i PKB
• Pieniądz, wymiana i handel: elementy składowe globalizacji
• Podsumowanie Ważne terminy
• Wpływowy ekonomista: Wassily Leontief i współzależności dynamicznej gospodarki
• Zalecana literatura

Rozdział 15 Sposoby pomiaru aktywności ekonomicznej, dochodu i majątku

• Metody pomiaru wydatków w gospodarce
• Przyglądając się każdemu etapowi produkcji
• Całkowite wydatki vs. wartość dodana
• Pomiar makroekonomiczny
• Znaczenie nakładów pośrednich (NP)
• Znaczenie produktu krajowego brutto (PKB)
• PKB jest tylko ostatecznym rezultatem produkcji
• Trzy sposoby pomiaru PKB
• Studium przypadku: PKB Globalne
• PKB wedle wartości dodanej
• PKB wedle źródeł dochodu
• Co pomija PKB?
• Inne ważne statystyki dochodu narodowego
• Pomiar majątku i dochodów
• Jak ważne są wyniki giełdowe?
• Podsumowanie Ważne terminy
• Wpływowy ekonomista: Simon Kuznets i wynalazek obliczania dochodu narodowego
• Problemy do rozważenia
• Zalecana literatura

Rozdział 16 Inflacja cen i siła nabywcza pieniądza

• Ceny surowców: najmniejsza stabilność
• Indeks cen dóbr produkcyjnych (PPI)
• Indeks cen towarów i usług konsumpcyjnych (CPI)
• Czy CPI jest dobrym miernikiem kosztów utrzymania?
• Czy CPI może zawyżać koszty utrzymania?
• Zrozumienie łańcuchowego indeksu cen
• Dobra Harolda
• Podejście stałej wagi
• Podejście łańcuchowe
• Deflator PKB
• Zmienność i struktura produkcji
• Kwestie do rozważenia
• Podsumowanie Ważne terminy
• Wpływowy ekonomista: Irving Fisher – ojciec ekonomii monetarnej i indeksów cen
• Problemy do rozważenia
• Zalecana literatura

Rozdział 17 Wzrost gospodarczy: oszczędności, inwestycje, technologia

• Jaki jest klucz do sukcesu gospodarczego?
• Oszczędzanie i klasyczna teoria wzrostu
• Keynesowski paradoks zapobiegliwości: czy większa oszczędność prowadzi do recesji?
• Klasyczna obrona oszczędności
• Przykład budowy mostu
• A co z oszczędzaniem podczas krachu?
• Dowody empiryczne wskazują na powiązania pomiędzy oszczędnościami a wzrostem
• Co jest ważniejsze? Konsumpcja czy inwestycje?
• Keynes i mentalność antyoszczędnościowa
• Co jest większe: wydatki konsumpcyjne czy inwestycje biznesowe?
• Źródła błędu
• Prawo Saya kontra prawo Keynesa
• Jak można sprzedawać bez zainteresowanego nabywcy?
• Co spowodowało Boom West Coast?
• Studium przypadku Napędzanie gospodarki? Chiny versus USA
• Studium przypadku Wskaźniki wyprzedzające potwierdzają prawo Saya
• Oszczędność podlega prawu malejących przychodów
• Podsumowanie Ważne terminy
• Wpływowi ekonomiści: Jean Baptiste Say, Robert Solow i wzrost gospodarczy
• Problemy do rozważenia
• Zalecana literatura

Rozdział 18 Pieniądz i komercyjny system bankowy

• Tajemnica pieniądza
• Teoremat regresji
• Czy może istnieć cywilizacja bez pieniędzy?
• Jak rozwinął się handel
• Barter i wymiana bezpośrednia
• Jak trudna jest wymiana pośrednia?
• Właściwości pieniądza naturalnego
• Korzyści związane z pieniądzem i jego wykorzystanie
• Historia monet
• Bimetalizm i prawo Greshama
• Pochodzenie jednostek monetarnych
• Rola pieniądza papierowego
• Wprowadzenie do rachunków osobistych i książeczek czekowych
• System rezerw cząstkowych i kruchość systemu monetarnego
• Currency school i banking school
• Rozwój bankowości kupieckiej i kapitalizmu finansowego
• Dom Medyceuszów i niemieccy Fuggerowie
• Rotschildowie z Europy
• Dom Morganów
• Podsumowanie Ważne terminy
• Wpływowy ekonomista: Murray Rothbard i solidny pieniądz
• Problemy do rozważenia
• Zalecana literatura

Rozdział 19 Inflacja, bankowość centralna i polityka monetarna

• Potrzeba banku centralnego
• Początki bankowości centralnej w USA
• Klasyczny standard złota (1816–1914)
• Argumenty na rzecz złota
• Niebezpieczeństwa systemu nieodkupnego pieniądza papierowego
• Argumenty przeciwko złotu
• Historia Banku Rezerwy Federalnej
• Rezerwa Federalna podczas I wojny światowej i lat dwudziestych
• Wielki Kryzys: największy błąd Rezerwy Federalnej
• Współczesny System Bankowości Rezerwy Federalnej
• Narzędzia monetarne Rezerwy Federalnej
• Jak mnożnik bankowy zwiększa podaż pieniądza
• Obliczanie podaży pieniądza
• Klasyczna teoria inflacji
• Ilościowa teoria pieniądza
• Stabilizacja cen czy reguła monetarna?
• Sterowanie stopami procentowymi przez Banki Rezerwy Federalnej
• Reguła Taylora
• Wady i zalety wyznaczania celu inflacyjnego
• Luzowanie ilościowe i wielka recesja
• Cena złota a wyznaczanie celu inflacyjnego: czy istnieje złota reguła monetarna?
• Bank Rezerwy Federalnej jako pożyczkodawca ostatniej instancji
• Jakie wnioski: reguły, władza czy leseferyzm?
• Czy na świecie istnieją lepsze systemy bankowe?
• A co z wolną bankowością?
• Podsumowanie Ważne terminy
• Wpływowy ekonomista: Milton Friedman i monetaryzm
• Problemy do rozważenia
• Zalecana literatura

Rozdział 20 Polityka fiskalna i rola rządu

• Trzy podstawowe pytania ekonomii politycznej
• Właściwa rola rządu w wolnym społeczeństwie
• Stanowisko libertariańskie
• Pogląd socjaldemokratyczny
• Studium przypadku Bitwa o Diamond Head. Przykład zawodności rynku?
• Historia Diamond Head
• Czy istnieje rozwiązanie rynkowe?
• Dwa studia przypadków małego rządu lub jego braku
• „Bezpaństwowa” Somalia: teoremat Coase’a w działaniu
• Witalność dobrego rządu
• Uzasadniona rola państwa
• Rząd: za mały czy za duży
• Ilościowe określenie właściwego rozmiaru rządu
• Pięć narzędzi pomiaru działalności rządu
• Wzrost rządu
• Rozwój państw opiekuńczo-militarnych. Krótka historia rosnącej władzy rządu
• Ekonomia wyboru publicznego i polityka rządu
• Zasady rynkowe dla legislatorów
• Zasada opiekuńczości
• Social Security i Medicare. Sieć bezpieczeństwa czy pułapka?
• Alternatywy oparte o kryterium dochodowe
• Reforma systemu ubezpieczeń społecznych. Lekcje z sektora prywatnego
• Rozwiązanie Druckera. Prywatne korporacje jako preferowana instytucja społeczna
• Podsumowanie Ważne terminy
• Wpływowi ekonomiści: James Buchanan, Gordon Tullock i szkoła wyboru publicznego
• Problemy do rozważenia
• Zalecana literatura

Rozdział 21 Dochody budżetowe i polityka podatkowa

• Rozmiar i wysokość opodatkowania
• Zasada odpowiedzialności lub korzyści: płaci użytkownik
• Studium przypadku San Francisco buduje nowy stadion baseballowy: kto płaci?
• Ekonomiści krytykują publiczne finansowanie stadionów sportowych
• Zasada sprawiedliwości
• Opodatkowanie progresywne: czy bogaci powinni płacić więcej?
• Studium przypadku Podatki papierosowe, czarny rynek i przestępczość: Lekcja wyciągnięta z 50-letniej przegranej bitwy w Nowym Jorku
• Różne rodzaje opodatkowania
• Studium przypadku Drogi płatne jako sposób na redukcję korków
• Nierówności dochodowe, krzywa Lorenza i progresywne opodatkowanie
• Obniżenie opodatkowania progresywnego
• Ruch na rzecz podatku liniowego
• Podatek dochodowy od osób prawnych i podwójne opodatkowanie
• Opodatkowanie dóbr inwestycyjnych
• Podsumowanie Ważne terminy
• Wpływowi ekonomiści: Pigou, Laffer i sztuka podatków
• Problemy do rozważenia
• Zalecana literatura

Rozdział 22 Finansowanie wydatków z deficytu i dług publiczny

• Argentyna, wymienialność i wydatki finansowane z deficytu
• Klasyczny model odpowiedzialności fiskalnej
• Rewolucja amerykańska a rewolucja francuska: studium kontrastów monetarnych
• Inne zakończenie: rewolucja francuska (1789–1799)
• Gospodarka światowa po II wojnie światowej: epoka Keynesa
• Ekonomia keynesowska: czy kapitalizm jest z natury niestabilny?
• Kto zawinił? Irracjonalni inwestorzy!
• Winowajca: niezainwestowane oszczędności
• Prawo Keynesa: popyt tworzy własną podaż
• Dodanie G do równania
• Keynes popiera aktywistyczną politykę fiskalną
• Keynes stawia roboty publiczne ponad inflację monetarną
• Jak mnożnik generuje pełne zatrudnienie
• Szkodliwe założenie Keynesa
• Punkt zwrotny dwudziestowiecznej ekonomii
• Wzloty i upadki ekonomii keynesowskiej
• Friedman a krzywa Phillipsa
• Powrót ekonomii keynesowskiej. Stworzenie zagregowanej podaży i zagregowanego popytu
• Współczesna ekonomia postkeynesowska
• Krótka krytyka ekonomii keynesowskiej
• Friedman odkrywa prawdziwą przyczynę Wielkiego Kryzysu
• Czy wolnorynkowy kapitalizm jest niestabilny?
• Mentalność antyoszczędnościowa
• Wpływ wydatków finansowanych z deficytu
• Obecna debata: oszczędności kontra stymulacja
• Wkład ekonomistów wyboru publicznego
• Czy suwerenne państwo może zbankrutować?
• Wady zrównoważonego budżetu
• Zalety zrównoważonego budżetu
• Podsumowanie Ważne terminy
• Wpływowy ekonomista: John Maynard Keynes i rewolucja keynesowska
• Problemy do rozważenia
• Zalecana literatura

Rozdział 23 Regulacje rządowe i kontrola

• ABC regulacji gospodarczej
• Czy rynek może sam się regulować?
• Model gospodarczy Adama Smitha
• Jeszcze raz o teoremacie Coase’a
• Kto chroni konsumenta?
• Agencja żywności i leków: bezpieczeństwo, ale jakim kosztem?
• Argumentacja na rzecz deregulacji
• Ekonomia płac, cen i kontroli czynszów
• Kontrola cen podczas klęsk żywiołowych
• Studium przypadku Kontrola czynszów w Nowym Jorku
• Władza pacjenta: Nowy konsumencki plan medyczny
• Czy rozwiązaniem jest powszechna opieka zdrowotna?
• Jak dobrze sprawdzają się systemy opieki zdrowotnej w Wielkiej Brytanii i Kanadzie?
• Rozwiązanie rynkowe: niższe koszty, wyższa jakość i zero kolejek
• Kto jest winny?
• Jak rozwiązać problem opieki zdrowotnej?
• ObamaCare – za i przeciw
• Wprowadzenie Health Savings Account (HSA). Historia Whole Foods
• Podsumowanie Ważne terminy
• Wpływowy ekonomista: Ronald Coase i teoremat Coase’a
• Problemy do rozważenia
• Zalecana literatura

Rozdział 24 Ekonomia środowiska

• „Tragedia wspólnego pastwiska”
• Duch Malthusa
• Rozgniewana planeta czy piękny świat: wolnorynkowa odpowiedź
• Efekt majątkowy
• Tworzenie bogactwa, odpady i efekty zewnętrzne
• Rozporządzenia rządu vs. prawa własności
• Kontrola zanieczyszczeń
• Rynkowe podejście do kontroli zanieczyszczeń
• Studium przypadku Afera Love Canal, 1978
• Ekolodzy kontra wielkie korporacje
• Globalne ocieplenie: globalna tragedia wspólnego pastwiska?
• Podsumowanie Ważne terminy
• Wpływowy ekonomista: Julian Simon – ekologia i zasób ostateczny
• Problemy do rozważenia
• Zalecana literatura

Rozdział 25 Ekspansja i kontrakcja: Co powoduje cykle koniunkturalne?

• Pomiar cyklu koniunkturalnego
• Identyfikowanie recesji
• Zatrudnienie i bezrobocie w czasie recesji
• Wyprzedzające wskaźniki koniunktury
• Jak cenny jest indeks oczekiwań konsumentów?
• Przyczyny cyklu koniunkturalnego i lekarstwa na jego działanie
• Monetarystyczna teoria cyklu koniunkturalnego
• Studium przypadku Irving Fisher – ojciec ekonomii monetarystycznej
• Fisher i Wielki Kryzys
• Austriacka teoria cyklu koniunkturalnego
• Studium przypadku austriackiego cyklu koniunkturalnego
• Polityczny cykl koniunkturalny
• Szoki zewnętrzne i „realny” cykl koniunkturalny
• Lekarstwa na cykl koniunkturalny
• Polityki monetarne do rozważenia
• Reguła monetarystyczna
• Wyznaczanie celu inflacyjnego w oparciu o cenę złota
• Wolna bankowość
• Kanadyjsko/australijski model bankowy
• Wyznaczanie celu inflacyjnego
• Podsumowanie Ważne terminy
• Wpływowy ekonomista: Friedrich Hayek i austriacka teoria cyklu koniunkturalnego
• Problemy do rozważenia
• Zalecana literatura

Rozdział 26 Globalizacja, protekcjonizm i wolny handel

• Handel, globalizacja i waluty
• Wielkość i zakres handlu międzynarodowego
• Studium przypadku Czy wolny handel prowadzi do politycznego separatyzmu?
• Korzyści płynące z wymiany i handlu
• Wzajemne korzyści płynące z handlu: przykład batonika
• Prawo przewagi komparatywnej
• Przykład lekarza i sekretarki
• Większość ekonomistów popiera wolny handel
• Kto mówi, że Ameryka nie eksportuje już wyrobów przemysłowych?
• Formy protekcjonizmu
• Argumenty za ograniczeniami handlu
• Analiza kosztów i korzyści metod protekcjonistycznych
• A co z konsumentem?
• Rozwiązanie alternatywne
• Teoremat symetrii Lernera. Czy kraje rozwijające się powinny wspierać eksport, czy wprowadzić strefę wolnego handlu?
• Czy deficyt handlowy ma znaczenie?
• Bilans płatniczy
• Wzrost i spadek wartości dolara i innych walut
• Teoria parytetu siły nabywczej
• Studium przypadku Indeks Big Maca
• Podsumowanie Ważne terminy
• Wpływowy ekonomista: Robert Mundell – wolny handel i globalizacja
• Problemy do rozważenia
• Zalecana literatura

Rozdział 27 Ekonomia rozwoju: kapitalizm, socjalizm i demokracja

• Bogactwo i ubóstwo w Indiach
• Wprowadzenie do ekonomii rozwoju
• Centralne planowanie i socjalizm
• Sowiecki „cud” gospodarczy
• Studium przypadku Singapur kontra Hongkong. Leseferyzm przeciwko centralnemu planowaniu gospodarczemu – kto wygrywa? Komentarz New Zealand Herald
• Nowe badania pokazują, że gospodarki wolnorynkowe rozwijają się szybciej
• Powiew zmian w ekonomii rozwoju
• Model wzrostu Solowa
• Przeciwnicy pomocy zagranicznej
• Studium przypadku Mikropożyczki dla ubogich i Grameen Bank
• Mikrokredyty sektora prywatnego
• Sprzeciw wobec Banku Światowego
• Studium przypadku Narodziny kapitalizmu państwowego
• Denacjonalizacja: historia prywatyzacji
• Prywatyzacja ubezpieczeń społecznych
• Podsumowanie Ważne terminy
• Wpływowi ekonomiści: Karol Marks, Muhammad Yunus
• i globalne ubóstwo
• Problemy do rozważenia
• Zalecana literatura

Rozdział 28 Co robią ekonomiści?

• Kariera w ekonomii?
• Studia ekonomiczne
• Od ponurej nauki…
• …do nowej nauki imperialnej
• Siedem potężnych narzędzi ekonomii (1. Odpowiedzialność. 2. Oszczędzanie i analiza kosztów i korzyści 3. Oszczędności i inwestycje. 4. Bodźce. 5. Konkurencja i wybór. 6. Przedsiębiorczość i innowacje 7. Opiekuńczość.)
• Potężne metody ekonomistów
• Czy inwestorzy mogą pokonać rynek?
• Teoria wyboru publicznego: nowy, lepszy rząd
• Ekonomia na sali sądowej
• Dzisiejsze wyzwania

Słownik terminologii ekonomicznej